Als anderen met jouw foto’s aan de haal gaan
Zo bescherm je je foto’s: misbruik voorkomen en aanpakken
Iedere fotograaf kent het wel: je maakt mooie foto’s van een interieurproject, vakantiewoning, landschap of portret en deelt ze met je opdrachtgever of online op je social media en een paar weken later zie je diezelfde beelden terug op een andere website of social media-account, zonder toestemming of naamsvermelding.
Helaas gebeurt dit vaker dan je denkt en ook mij is het meerdere keren overkomen.
In deze blog deel ik hoe ik dit persoonlijk aanpak en welke stappen ik neem om mijn werk te beschermen.
Mijn ervaringen met ongeoorloofd gebruik
Ik maak veel foto’s in opdracht van particulieren of bedrijven, zoals vakantieaccommodaties, in mijn algemene voorwaarden staat duidelijk dat mijn foto’s niet zonder toestemming mogen worden gebruikt, maar toch gebeurt het regelmatig.
Voorbeelden van ongeoorloofd gebruik:
-
Leveranciers van vloeren, gordijnen of meubels die mijn foto’s als afgerond project delen.
-
Affiliate marketeers die woningen promoten via linkjes waarmee ze geld verdienen.
Het is natuurlijk fijn dat mijn werk gewaardeerd wordt, maar het moet wel netjes gebeuren. Daarom stuur ik in de meeste gevallen eerst een vriendelijke, zakelijke e-mail met screenshots als bewijs.
In die e-mail bied ik de mogelijkheid tot een overeenkomst:
-
Een vergoeding voor het reeds plaatsgevonden gebruik
-
Toestemming om de foto(’s) na betaling te blijven gebruiken, onder voorwaarde van naamsvermelding en een licentieovereenkomst
In de meeste gevallen is dit voldoende en hoef ik geen advocaat in te schakelen.
Soms gaat het echter anders: bijvoorbeeld wanneer een bedrijf al een prijsopgave heeft gedaan om de foto's te gebruiken en hier niet mee akkoord zijn gegaan en ze dan toch gebruikt, of weigert te betalen en mijn foto’s toch gebruikt. In dat soort gevallen schakel ik direct een advocaat in om de zaak correct af te handelen.
Wat is auteursrecht en waarom is het belangrijk?
Auteursrecht geeft jou als maker het exclusieve recht over je werk. Jij bepaalt wie jouw foto(’s) mag gebruiken, waar en hoe. Het recht ontstaat automatisch zodra je de foto maakt; je hoeft niets te registreren.
Belangrijk is dat de foto creatief en oorspronkelijk is. Jouw keuzes in belichting, compositie, hoek en styling geven de foto die persoonlijke stempel waardoor het beschermd is.
Wanneer heeft een foto auteursrecht?
Wél auteursrecht:
-
Interieurfoto’s waar jij belichting, standpunt en styling hebt gekozen.
-
Portretfotografie, landschappen, reportages.
-
Productfoto’s met creatieve compositie of bijzondere belichting.
Geen auteursrecht:
-
Standaard productfoto’s op witte achtergrond, zoals webshopfoto’s van een telefoon of schoen, waar geen creatieve keuzes in zitten.
Wat mag een ander met jouw foto doen?
Kort gezegd: niets, tenzij jij dat goedvindt. Dit geldt voor particulieren die je foto(s) op social media plaatsen maar ook voor bedrijven die ze commercieel gebruiken.
Bedrijven zijn extra aansprakelijk omdat ze jouw werk vaak commercieel inzetten. Of het nu een makelaar, interieurbedrijf of leverancier is, ze mogen jouw foto’s alleen plaatsen met expliciete toestemming.
Hoe kun je inbreuk oplossen?
Uit mijn ervaring werkt een stapsgewijze aanpak het beste.
-
Bewijs verzamelen
Maak screenshots van het gebruik, noteer de datum en bewaar de URL. Dit is handig mocht het later nodig zijn voor een officiële brief. -
Sommatie e-mail sturen
Ik stuur in de meeste gevallen altijd eerst een vriendelijke, duidelijke e-mail. Ik merk dat dit vaak al voldoende is om het netjes op te lossen. Daarin geef ik aan dat ik zie dat ze mijn foto’s gebruiken zonder toestemming en bied ik de mogelijkheid om tot een overeenkomst te komen, bijvoorbeeld door een licentie af te nemen en/of een vergoeding te betalen.
Tip: tools zoals ChatGPT kunnen je helpen om een nette e-mail of brief op te stellen. Zo heb je snel een professionele basis die je zelf kunt invullen of gebruik mijn voorbeeld sommatie e-mail die je onderaan deze blog gratis kunt downloaden.
-
Sommatiebrief via advocaat
Reageert de overtreder niet of kom je er niet uit? Dan is de volgende stap een officiële sommatiebrief via een advocaat.
-
Dit is juridisch correct en onderbouwd.
-
Je kunt hierin, naast de vergoeding voor het reeds plaatsgevonden gebruik, ook de licentievergoeding en eventuele advocaatkosten opnemen.
Hoe voorkom je misbruik in de toekomst?
-
Subtiel watermerk toevoegen aan je online foto’s.
-
Copyrightvermelding op je website plaatsen, bijvoorbeeld: “© 2025 Bymarjolein Photography – Alle rechten voorbehouden”.
-
EXIF-gegevens toevoegen via je camera, Lightroom of Photoshop. Zo wordt je naam en copyright automatisch in de fotodata opgeslagen.
-
Lage resolutie beelden online publiceren; houd hoge resoluties voor klanten of drukwerk.
-
Duidelijke afspraken maken met opdrachtgevers over hergebruik in offertes of algemene voorwaarden.
-
Regelmatig controleren of je beelden ergens zonder toestemming worden gebruikt, bijvoorbeeld via Google Afbeeldingen, TinEye of tools als Pixsy/Copytrack.
-
Licentieverklaring gebruiken bij levering van foto’s, zodat klanten precies weten wat wel en niet is toegestaan.
-
Naam of logo discreet in de hoek van de foto plaatsen om je werk herkenbaar te maken.
-
Educate je klanten: leg uit dat delen zonder toestemming risico’s en juridische gevolgen kan hebben.
Door deze stappen te volgen, voorkom je veel misbruik en zorg je dat je werk serieus en correct wordt behandeld.
Tot slot
Fotografie kost tijd, aandacht en een scherp oog voor detail en dat mag gezien én beschermd worden. Auteursrecht voelt soms als een lastig onderwerp maar het is juist een manier om ervoor te zorgen dat jouw werk eerlijk wordt gebruikt.
Ik weet uit eigen ervaring hoe frustrerend het is als iemand je foto’s zonder toestemming gebruikt. Gelukkig blijkt vaak dat een duidelijke, vriendelijke e-mail al veel oplost.
Lukt dat niet, dan kan een officiële brief via een advocaat ervoor zorgen dat alles netjes wordt geregeld.
Respect voor beeld begint bij bewustwording - vraag toestemming, vermeld de maker en bescherm het werk waar jij trots op bent.
Download voorbeeld-sommatie-e-mail
Wil je zelf een nette, kant-en-klare sommatie-e-mail sturen als iemand je foto’s zonder toestemming gebruikt? Onderaan deze pagina kun je een voorbeeldbrief downloaden en invullen met je eigen gegevens. Kom je er niet uit of reageert de overtreder niet? Dan kun je het beste een officiële sommatiebrief via een advocaat sturen, zodat alles juridisch correct en onderbouwd is.
Download hier de voorbeeld-sommatie-e-mail